Kunst

“Moeten cabaretiers zich hardop uitspreken dat cabaret een kunstvorm is?” vroeg Ron Rijghard zich in het NRC af naar aanleiding van de VSCD-cabaretprijzenuitreiking. De vraag heeft zich vastgezet in mijn hoofd en ik kom er niet meer van af. “Ja, natuurlijk,” denk ik, “Maar hoe?”

Want wat is kunst? De meest bevredigende definitie die ik kon destilleren uit de van Dale, internet en mijn denkkracht is:

‘Het vermogen van de kunstenaar dat wat in geest of gemoed leeft of daarin gewekt is tot uiting of voorstelling te brengen op een wijze die beroering van het gemoed teweeg kan brengen.’

Wat deze definitie betreft is cabaret dus kunst. De meeste cabaretiers geven dingen die hem bezighouden een vorm -een liedje, een conference- in de hoop het publiek te prikkelen. Als het goed is schaven we aan ons materiaal, schakelen we een regisseur in, zoeken naar een nieuwe manier om dingen te zeggen. We dagen onszelf uit en proberen van onze voorstelling meer te maken dan ‘een avondje lekker lachen’.

Maar het hoort een beetje bij humor dat die minder serieus wordt genomen dan ernst. Een acteur die enkel in kluchten speelt wordt minder serieus genomen dan een acteur van TGA, iemand in een clownspak minder dan een mimespeler en light verse-dichters gek genoeg minder dan dichters die niet eens de moeite nemen te rijmen. Dit alles ongeacht het vakmanschap.

In uitbijlagen waarin wordt verteld wat wij het komende seizoen aan kunst en cultuur moeten gaan consumeren wordt cabaret niet zelden overgeslagen.

En zelfs door de VSCD worden we niet heel serieus genomen als kunstenaars: De belangrijkste toneelprijzen worden uitgereikt tijdens een gala in de Schouwburg, met jurken en lopers en goudgeflonker, de cabaretprijzen op een maandagnamiddag in een café. Of hotellobby of zaaltje, ik weet het niet precies want het versturen van uitnodigingen nemen ze ook niet al te serieus.

Wij cabaretiers kunnen ondertussen geen kant op. Ga maar na: Hoe vervelend een cabaretier is die jeremieert dat ‘ie niet serieus wordt genomen als kunstenaar kan je hierboven zien, 310 woorden lang.

Wij kunnen maar één ding doen: keer op keer ons vakmanschap tonen. En dan is het aan de toeschouwer daarin de kunstenaar te herkennen.

Overigens: bij het zoeken naar een definitie van kunst vond ik een citaat van Jeroen Brouwers. ‘Kunst is de leugen die de werkelijkheid openbaart’. Het zou de definitie van cabaret kunnen zijn.