Polderman heeft iets gelezen- Pippi Langkous
‘Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan’ heb ik nog nooit mijn strot uit kunnen krijgen zonder dat er brokkeltjes mee kwamen, dus ik denk dat ik het niet kan. De zin dook enkele jaren geleden op als originele spreuk maar inmiddels wordt hij op sociale media alleen nog gedeeld door types die zich vermoedelijk ook bezondigen aan het decoreren van hun woonkamermuur met een plankje waarop in achttien verschillende lettertypes staat wat we ‘in dit huis’ allemaal wel en niet en soms doen, en de vensterbank met een H, een O, een M en een E. En dat mag, we leven tenslotte in een vrij land.
Enfin, de zin over het nog nooit gedaan hebben wordt toegeschreven aan Pippi Langkous, oftewel aan haar geestesmoeder Astrid Lindgren, in wiens biografie ik onlangs begon. Rond pagina honderdtwintig bedacht ik dat het vreemd was een boek te lezen over de schrijver van verhalen die ik lang geleden las en dus grotendeels vergeten ben. Het bleek een mooie aanleiding om de avonturen van de roodbevlechte heldin te herlezen.
De globale setting van de Pippi Langkousverhalen is deze: Zeeroversdochter Pippi woont in haar Villa Kakelbont met een paard, aapje Nilsson en een kist vol gouden tientjes. Ze vermaakt haar keurignette buurkindertjes Tommy en Annika met het leegkopen van de snoepwinkel, het optillen van haar paard en dat soort zaken. In de televisieserie die ervan is gemaakt, heeft het drietal een Beatrixeske tongval en buitengewoon grote voortanden, maar in het boek wordt hiervan geen melding gemaakt dus die subtiliteiten zullen -daar ga ik maar vanuit- in de vertaling verloren zijn gegaan.
De avonturen van Pippi Langkous zijn op zichzelf al lekkere verhalen maar met een deel van de biografie achter de kiezen valt het meer op dat Lindgren niet zomaar over dat eigenzinnige meisje schreef: ze had een visie. Van zelf blijven nadenken, van de noodzaak van fantasie en spel, van authenticiteit en van je eigen weg kiezen buiten de gebaande paden.
Pippi heeft een eigen logica die steekhoudender is dan de grotemensenlogica: Wanneer blijkt dat ze moet betalen om naar het circus te kijken roept ze uit: ‘Wat?! Kost het geld om te zien? En ik loop maar de hele dag te kijken! Wie weet hoe veel geld ik al op gekeken heb!’
Pippi Langkous is exact wat we in deze tijd nodig hebben. Sterker: we kunnen er donder op zeggen dat er binnenkort een boek verschijnt getiteld ‘Leven als Langkous, kies je eigen weg met lef’. Daarna worden we overspoeld Pippi-boeken, van ‘Pippi Langkous voor managers’ tot ‘Villa Kakelbont: Overleven met Pippi voor Hoogsensitieve personen’. Net zolang tot iedereen met HOME in de vensterbank minstens negen van die boeken bezit.
Overigens bleek ‘ik heb het nog nooit gedaan’ geen Pippi-citaat te zijn. Wat ze wél zegt, nadat Tommy oppert dat ze waarschijnlijk niet kan pianospelen is: “Hoe kan ik dat nou weten als ik het nog nooit geprobeerd heb?” Dat klinkt logischer. En ik krijg de zin zonder brokkeltjes mijn strot uit.
Verschenen in De Volkskrant, 3 augustus 2019